Trong một trận đấu bóng đá, bên cạnh trọng tài chính điều hành trực tiếp trên sân, còn có những người hỗ trợ quan trọng khác giúp đảm bảo tính công bằng và chính xác của trận đấu. Một trong những vị trí đó chính là trọng tài biên – hay còn được gọi là trợ lý trọng tài. Dù không trực tiếp ra các quyết định lớn như phạt đền hay thẻ phạt, nhưng trọng tài biên lại giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hỗ trợ trọng tài chính và duy trì trật tự của trận đấu. Hãy cùng nền tảng Vaoroi TV tìm hiểu chi tiết trọng tài biên bóng đá là gì, vai trò và nhiệm vụ cụ thể của họ trong mỗi trận đấu qua bài viết dưới đây.
Trọng tài biên bóng đá là gì?
Trọng tài biên bóng đá là gì? Trọng tài biên bóng đá với tên tiếng Anh: Assistant Referee là người hỗ trợ cho trọng tài chính trong việc giám sát trận đấu. Mỗi trận đấu tiêu chuẩn sẽ có hai trọng tài biên, đứng ở hai đường biên dọc của sân bóng. Họ sử dụng cờ hiệu để ra tín hiệu về các tình huống như bóng ra ngoài, lỗi việt vị, hoặc phạm lỗi mà trọng tài chính không quan sát kịp.
Trọng tài biên không chỉ là “người cầm cờ đứng ngoài sân” như nhiều người nghĩ, mà họ là “đôi mắt” hỗ trợ đắc lực cho trọng tài chính trong những tình huống nhạy cảm, đặc biệt là các pha bóng diễn ra ở vị trí khuất tầm nhìn. Trong hệ thống trọng tài của Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA), trọng tài biên được đào tạo bài bản, nắm vững luật thi đấu, và có quyền đưa ra ý kiến trong một số trường hợp trọng tài chính yêu cầu.
Nguồn gốc và lịch sử hình thành vị trí trọng tài biên
Vị trí trọng tài biên xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử bóng đá. Ngay từ khi luật bóng đá được hình thành vào thế kỷ XIX, người ta đã nhận thấy một mình trọng tài chính là không đủ để quan sát toàn bộ trận đấu. Ban đầu, các “người hỗ trợ” chỉ làm nhiệm vụ xác định bóng ra ngoài sân. Tuy nhiên, theo thời gian, vai trò của họ ngày càng mở rộng, trở thành “trợ lý trọng tài” chính thức trong hệ thống thi đấu chuyên nghiệp của FIFA.
Ngày nay, trọng tài biên không chỉ hỗ trợ bằng mắt thường mà còn kết hợp với các công nghệ hỗ trợ hiện đại như hệ thống VAR (Video Assistant Referee), giúp đảm bảo mọi quyết định đưa ra trên sân đều công bằng, chính xác và minh bạch.
Hiểu rõ về trọng tài biên trong bóng đá là gì trên sân
Trang phục và dụng cụ của trọng tài biên
Nếu hiểu rõ về trọng tài biên bóng đá là gì thì họ thường mặc đồng phục giống trọng tài chính – gồm áo, quần, tất và giày thể thao chuyên dụng. Tuy nhiên, điểm khác biệt dễ nhận biết nhất là họ cầm theo một lá cờ có màu sắc nổi bật (thường là vàng, đỏ hoặc cam xen kẽ).
Lá cờ này chính là “công cụ giao tiếp” giữa trọng tài biên và trọng tài chính. Khi phát hiện một tình huống cần thông báo, trọng tài biên sẽ phất cờ theo các quy ước đã được huấn luyện để truyền đạt tín hiệu. Ví dụ, phất cờ ngang để báo việt vị, phất cờ lên cao để báo bóng ra ngoài, hoặc hướng cờ theo chiều tấn công của đội được hưởng quyền ném biên.
Ngoài ra, trong bóng đá hiện đại, trọng tài biên còn được trang bị bộ đàm hoặc tai nghe, giúp liên lạc trực tiếp với trọng tài chính để thông báo nhanh chóng các tình huống diễn ra trên sân.
Vị trí đứng và phạm vi hoạt động của trọng tài biên
Mỗi trọng tài biên chịu trách nhiệm cho một nửa sân đấu dọc theo đường biên ngang. Cập nhật sopcast link full bóng đá thường xuyên cũng biết trong trận đấu họ di chuyển song song với đường biên và theo dõi các tình huống bóng ở gần khu vực của mình.
Khi bóng được triển khai về phần sân bên kia, trọng tài biên vẫn giữ vị trí để kịp quan sát các cầu thủ đứng ở vị trí việt vị hoặc bóng có ra khỏi đường biên hay không.
Phạm vi quan sát của trọng tài biên bao gồm:
- Đường biên dọc và đường biên ngang mà họ phụ trách.
- Khu vực gần khung thành bên phía mình.
- Các tình huống chuyền bóng, cắt bóng, hoặc tranh chấp xảy ra gần đường biên.
Vai trò nhiệm vụ chi tiết của trọng tài biên bóng đá
Phạm vi nhiệm vụ của trọng tài biên vô cùng rộng lớn và chi tiết, yêu cầu họ phải có sự tập trung cao độ và khả năng di chuyển linh hoạt dọc theo đường biên. Các nhiệm vụ này được quy định rõ ràng trong Luật 6 của Luật Bóng đá.
Phát hiện và xử lý tình huống việt vị
Với những giải đáp về trọng tài biên bóng đá là gì cũng biết đây được xem là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn nhất của trọng tài biên. Luật Việt vị là một trong những luật phức tạp nhất trong bóng đá. Trọng tài biên phải theo dõi sát sao vị trí của các cầu thủ tấn công và hậu vệ cuối cùng để xác định khi nào một cầu thủ rơi vào thế việt vị khi bóng được chuyền đến hoặc chạm vào đồng đội của họ.
Khi phát hiện lỗi việt vị, trọng tài biên phải ngay lập tức giơ cờ báo hiệu cho Trọng tài chính. Tín hiệu này phải được đưa ra chính xác về vị trí phạm lỗi (gần, giữa, hay xa trọng tài biên) để Trọng tài chính có thể đưa ra quyết định thổi phạt và vị trí đá phạt chính xác. Sự khác biệt chỉ vài centimet cũng có thể thay đổi cục diện trận đấu, khiến nhiệm vụ này đòi hỏi thị lực tuyệt vời, phán đoán tức thời và kỹ năng di chuyển “căng ngang” hoàn hảo để luôn ở vị trí thẳng hàng với hậu vệ cuối cùng.
Xác định bóng ra ngoài đường biên
Trọng tài biên chịu trách nhiệm chính trong việc xác định khi nào toàn bộ quả bóng đã lăn ra khỏi sân qua:
- Đường biên dọc: Trọng tài biên sẽ chỉ cờ về hướng đội được hưởng quyền ném biên, xác định đội cuối cùng chạm bóng trước khi bóng ra ngoài.
- Đường biên ngang:
- Nếu bóng ra ngoài do đội tấn công chạm cuối, họ sẽ chỉ cờ về phía cột cờ góc, báo hiệu một quả phát bóng (Goal Kick) cho đội phòng ngự.
- Nếu bóng ra ngoài do đội phòng ngự chạm cuối, họ sẽ chỉ cờ về phía cột cờ góc, báo hiệu một quả phạt góc (Corner Kick) cho đội tấn công.
Sự chính xác tuyệt đối là cần thiết, đặc biệt là trong các tình huống bóng đi nhanh sát đường biên.
Hỗ trợ phán quyết bàn thắng
Nếu như theo dõi trực tiếp bóng đá Vào Rồi TV cũng biết trọng tài biên đứng ở vị trí tốt nhất để xác định liệu bóng đã hoàn toàn đi qua vạch vôi cầu môn hay chưa. Đối với các bàn thắng, họ sẽ chạy nhanh về phía giữa sân để báo hiệu cho Trọng tài chính rằng một bàn thắng hợp lệ đã được ghi. Ngược lại, nếu bóng chưa hoàn toàn đi qua vạch vôi, họ sẽ giữ cờ thấp.
Trong kỷ nguyên công nghệ (như Goal-line Technology), vai trò này có thể được hỗ trợ, nhưng trong các giải đấu không có công nghệ, phán quyết của trọng tài biên là cơ sở trực tiếp để xác định bàn thắng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trận đấu.
Quan sát lỗi trong khu vực gần và trong vòng cấm
Mặc dù trọng tài chính chịu trách nhiệm chính về các lỗi và hành vi phạm lỗi, nhưng Trọng tài biên có trách nhiệm hỗ trợ đặc biệt khi các tình huống đó xảy ra gần họ hoặc trong khu vực vòng cấm không thuộc tầm nhìn trực tiếp của trọng tài chính.
Điều này bao gồm:
- Các pha phạm lỗi, thô bạo: Báo cáo các hành vi phạm lỗi, đặc biệt là lỗi thô bạo, mà Trọng tài chính có thể không thấy.
- Phạt đền (Penalty): Quan sát và báo cáo nếu một cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm, hoặc nếu thủ môn di chuyển sai luật trong cú sút phạt đền.
- Thay người: Trọng tài biên gần khu vực kỹ thuật sẽ hỗ trợ trọng tài thứ tư trong quy trình thay người, đảm bảo số lượng cầu thủ trên sân không vượt quá quy định.
Báo cáo hành vi sai trái và các sự cố khác
Trọng tài biên có nhiệm vụ quan sát và báo cáo mọi hành vi không đúng mực hoặc sự cố xảy ra ngoài phạm vi chơi bóng, chẳng hạn như:
- Hành vi phi thể thao của cầu thủ, quan chức đội bóng.
- Sự can thiệp từ bên ngoài (ví dụ: cổ động viên ném vật thể lạ vào sân).
- Các tình huống cần tạm dừng trận đấu (ví dụ: chấn thương nghiêm trọng).
Mọi thông tin quan sát được sẽ được Trọng tài biên thông báo tới Trọng tài chính để đưa ra biện pháp xử lý thích hợp, có thể là rút thẻ phạt, hoặc thậm chí là đình chỉ trận đấu.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin giải đáp về trọng tài biên bóng đá là gì được trang Vào Rồi TV tổng hợp. Có thể thấy vị trí này trên sân không chỉ là người giơ cờ báo hiệu, mà là một trụ cột không thể thiếu trong tổ trọng tài. Họ là những chuyên gia về luật việt vị và đường biên, những người góp phần thầm lặng nhưng cực kỳ quan trọng vào việc đảm bảo tính công bằng và trôi chảy của môn thể thao vua.